Afgelopen donderdag was het de beurt aan Jan Flament, CEO van ziekenhuis Geel, om de community die werkt rond #zorg2021 te inspireren. Het werd een verhaal over en met emotie. Het werd een verhaal over durven de routines te verlaten en de juiste dingen gewoon te gaan doen.
“Angst is de meester geworden van ons allemaal”, zo begon Jan Flament. We hebben te maken met iets ongekend. Virologen proberen ons gaandeweg iets aan te leren, maar ontdekken elke dag ook zelf nieuwe dingen. Het zorgt ervoor dat wij er allen constant mee bezig zijn. Het beïnvloedt zelfs al onze beslissingen. Jan gaf als voorbeeld hoe zijn 5-jarige zoon schrik heeft om naar buiten te gaan. Hij vergeleek het met hoe zijn zoontje soms bang is van ‘het monster onder zijn bed’ en daarom niet uit het bed durft te komen.
Het nadeel van angst is dat we inderdaad niet alles meer in het juiste perspectief kunnen bekijken. We zitten met een tunnelvisie. Het voordeel van die angst is dan weer dat we allen een duidelijke visie en doel hebben. We willen er ook alles aan doen om dit doel te bereiken, en we zijn daardoor ook meer wendbaar dan ooit tevoren. Het ziekenhuis van Geel heeft op die manier in enkele dagen tijd de ganse structuur en werking van het ziekenhuis aangepast. Het werd een éénduidige aanpak, met een sterk leiderschap vanuit alle focusgroepen die er opgericht waren om het gemeenschappelijke doel te bereiken. Er werd “JA” gezegd tegen alles waar je voelde dat “JA” tegen gezegd moest worden. Er werd vertrouwen gegeven omdat iedereen hetzelfde doel voor ogen had.
Dit vertrouwen vertaalde zich niet alleen in tal van innovaties, waarvan er ondertussen zelfs een aantal wereldwijd overgenomen zijn. Het werd ook doorgetrokken in de interne en externe communicatie en acties. Vertrouwen is wat alles moest uitstralen en teweegbrengen. Want vertrouwen is het tegenovergestelde van angst. “We leven al te veel in emotie. Het was nodig om wat rationaliteit te hebben in de gemeenschap, maar zeker ook in het ziekenhuis” zei Jan. Psychologen werden ingezet voor het personeel. Ventileersessies werden georganiseerd. Concerten werden gebracht vooraan het ziekenhuis. Hoogtewerkers werden ingezet voor een “ziekenhuisbezoek” van buitenaf. En dansbattles zijn ontstaan in het ziekenhuis zelf. Vertrouwen creëerde positieve emoties.
Met een duidelijk gemeenschappelijk doel en visie is het Ziekenhuis van Geel erin geslaagd om te doen wat nodig is. Deze aanpak stond eigenlijk loodrecht tegenover het gepolariseerd model van gisteren. Onze organisaties zijn altijd gebaseerd geweest op een conflictmodel waarbij verschillende organen over alles een zegje moeten hebben; waar vele secundaire en tertiaire belangen te veel aandacht en macht krijgen. “Er wordt dan niet gestart vanuit een visie gebaseerd op de realiteit, maar vanuit een controle denken” stelde de CEO van het ziekenhuis. Het is een aanpak dat ons veiligheid lijkt te bieden. Maar het omgekeerde is waar. “Het zijn namelijk niet de sterksten die overleven, maar diegene die zich het best kunnen aanpassen aan de veranderende realiteit.”
De veranderende realiteit vandaag is dat we niet kunnen winnen van Covid-19. Studies tonen aan dat zelfs indien er een vaccin zou komen, dat de impact nog duidelijk zal zijn tot in 2024. Een veranderende realiteit is ook dat er nog minder geld beschikbaar zal zijn als voor het begin van deze crisis. We moeten hiermee leren omgaan. We moeten ons goed kunnen aanpassen. “We moeten voornamelijk niet proberen doen zoals voorheen, in een wereld die veranderd is.”
Het is niet evident om onze routines te verlaten. Maar het zal wel nodig zijn. Wat deze crisis heeft bevestigd is dat de bevrijding van deze routines ons in staat stelt om te werken rond een duidelijke visie. En dat zal inderdaad meer dan ooit nodig zijn. We moeten ons niet laten leiden door onze angsten. We mogen niet terugvallen op de controle die structuren ons bieden. Het zal belangrijk zijn ons hiervan te bevrijden, en met vertrouwen onze angsten aan te pakken. Laat ons niet wachten tot het van bovenaf naar ons komt. “Laat ons vooral vanuit een duidelijke visie gewoon doen wat goed is. Enkel zo zullen wij de monsters onder ons bed durven trotseren.”